Patron Szkoły Podstawowej w Rudce

 

Ignacy Błażej Franciszek Krasicki, syn hrabiego Jana Krasickiego, kasztelana Chełmskiego, i Anny Strzechowskiej, urodził się w Dubiecku 3 lutego 1735 roku a zmarł 14 marca 1801  w Berlinie. Z aktu chrztu, jaki zachował się w archiwach parafii, wynika, że został ochrzczony w po dwóch dniach przez dominikanina Gabriela Drzewickiego, kapelana na zamku w Dubiecku. Do chrztu trzymał go Franciszek Załuski, wojewoda płocki, i jego żona, Teofilia z Wapowskich. Był spokrewniony z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej.

Krasiccy herbu Rogala początkami swej genealogii sięgają XVI w. Nazwisko wzięli od dóbr Krasice koło Przemyśla. Cesarz Ferdynand II Habsburg nadał 1 lipca 1631r. tytuł dziedzicznych hrabiów cesarstwa wojewodzie podolskiemu Marcinowi oraz jego bratu Jerzemu. Potomkiem tego ostatniego był Ignacy. Jego rodzice, kasztelan chełmiński Jan Boży i Anna z domu Starzechowska nie należeli do najbogatszych. Wykształcenie zdobył w seminarium w Warszawie. Po jego ukończeniu wrócił do rodzinnego Dubiecka.

Starannie wykształcony wraz z dwoma braćmi obrał stan duchowy za sprawą rodziców, później pisał o wybranej drodze życia „Szedłem dla gorsza i dla chwały Bożej”. W 1751 roku wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie. W 1759 otrzymał święcenia kapłańskie. Jako młody ksiądz spędził dwa lata na studiach w Rzymie (1759-1761).   Po powrocie został sekretarzem prymasa i zaprzyjaźnił się z młodym Poniatowskim – przyszłym królem.

Od panowania Stanisława II Augusta rozpoczęła się kariera duchowna Krasickiego. Kapelan królewski otrzymał rychło biskupstwo warmińskie, tytuł książęcy, godność senatora Rzeczypospolitej. Pod koniec życia został arcybiskupem gnieźnieńskim. Był współorganizatorem i często uczestnikiem tzw. obiadów czwartkowych. Biskupstwo warmińskie dawało mu wysokie miejsce w hierarchii społecznej oraz uzasadnione poczucie niezależności. Jednak nie okazało się ono cichą przystanią. Kapituła przyjęła swego zwierzchnika chłodno w obawie przed zmianami. Równocześnie nasilały się prowokacje i napór Prus zmierzających do zagarnięcia Warmii w ramach rozbioru Polski. Krasicki protestował publicznie przeciw obcej interwencji. Chciał też uchronić Warmię przed wojną domową. Po utracie niezawisłości nie złożył Fryderykowi II homagium. Wśród jego podróży obok wyjazdu do Paryża w czasie konfederacji barskiej, częstymi staną się teraz wyjazdy do Berlina, Poczdamu, Sanssouci na wezwanie Fryderyka II, z którym się zaprzyjaźnił. Wraz z całą diecezją warmińską był po I rozbiorze poddanym pruskim. Stwarzało to sytuację trudną dla poety – biskupa, który zaprzyjaźniony z królem Polski był zmuszony do towarzyskich i administracyjnych kontaktów z królem Prus. Po  trzecim rozbiorze Polski papież Pius VI skierował do niego 16 grudnia 1795 brewe, nakazując mu wpajać w naród polski obowiązek wierności, posłuszeństwa i miłości panom i królom. Pochowany został w katedrze pw. Świętej Jadwigi Śląskiej w Berlinie, którą w 1774 r. osobiście konsekrował, a w 1829 r. został przeniesiony do Katedry Gnieźnieńskiej.

 

Twórczość Ignacego Krasickiego

Ignacy Krasicki był najwybitniejszym polskim pisarzem okresu oświecenia. Był księciem i biskupem warmińskim, najznakomitszym umysłem pisarza oświeconego, niezwykle utalentowanego i wykształconego, który ma wspaniałe wyczucie smaku i gustu. Nazywano go także „księciem poetów”. Dla niego najważniejszy był humor, śmiech, bo sam był obdarzony tym wspaniałym darem i umiał go bardzo dobrze wykorzystywać. Wszystko to, co pisał o państwie i królu było trafne i wynikało ze wspaniałej obserwacji mędrca, który stoi z boku i patrzy na to co się dzieje. Jego twórczość jest aktualna, odznacza się sceptycyzmem, obiektywizmem i twórca nigdy nie ingerował w to, o czym pisał. Pomimo,  że jego dzieła przedstawiają gorzka prawdę, to jednak nie są aż tak smutne. Mają w sobie dużo humoru, ironii a to wszystko ma na celu zrealizowanie dydaktycznego celu, który wybrał Krasicki dla swych wierszy. Mają w ten sposób łatwiej trafiać do czytelnika. Pod maską śmiechu widać gorzką rzeczywistość. W mojej pracy chcę się skupić tylko na utworach, które zawierają uniwersalne prawdy.

W całej swej twórczości Krasicki słowa kieruje do polskiego społeczeństwa, a do dziś dnia uważany jest za czołową postać polskiego oświecenia. Jego twórczość jest bardzo różnorodna i nadal aktualna, a stosowanie tak wielu gatunków literackich świadczyć może o wszechstronności poety. W jego utworach odnajdujemy m.in. takie tematy jak: ludzka natura i jej wady, kodeks moralny, dobro Polski, zostały one czytelnikowi przedstawione w bardzo ciekawej postaci, a mianowicie poprzez humor, satyrę i ironię.

Twórczość jego niezwykle bogata i rozmaita odznaczała się głęboką, mądrą treścią i piękną formą. Nie było niemal rodzaju literackiego,  którego by nie uprawiał . Pisał artykuły dziennikarskie, felietony, rozprawki moralizatorskie, małe powiastki i duże powieści, komedie, bajki, satyry, poematy, listy poetyckie i drobne wiersze.

Cała twórczość Krasickiego była przepojona twórczymi poglądami wieku Oświecenia, głębokim przekonaniem o decydującej roli oświaty i nauki. Starał się też Krasicki w swojej twórczości oświecać i uczyć społeczeństwo polskie.  Służył wytrwale postępowi, był nieprzejednanym wrogiem zacofania,  ciemnoty,  fanatyzmu.  Umiejętnie i z pasją zwalczał i ośmieszał wiekowe przesądy i przejawy upadku moralnego we współczesnym mu społeczeństwie.

Najtrwalszym pomnikiem literackim Oświecenia są Bajki. Osadzone w europejskiej tradycji gatunku są niedoścignione w swym artystycznym pięknie. Aktualną obserwację nad światem i naturą człowieka zawarł poeta także w Satyrach. Klasyk poezji zintelektualizowanej był artystą słowa wydobywającym poetyckość z obszarów najrzadziej poszukiwanych.

 

Ignacy Krasicki – cytaty

„Ktokolwiek mówi, że się śmierci nie lęka, kłamie.”

„Miej ty sobie pałace, ja swój domek ciasny, Prawda, nie jest wspaniały, szczupły, ale własny.”

„Święta miłości kochanej ojczyzny, Czują cię tylko umysły poczciwe! Dla ciebie zjadłem smakują trucizny. Dla ciebie więzy, pęta nie zelżywe!”

„Mimo tak wielkie płci naszej zalety, my rządzi światem, a nami kobiety.”

„Pisz, coś widział: poczciwość prawdy się nie lęka!”

„Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie. – Według mnie ten najlepszy, co się najmniej chwali.”

„Wiesz, dlaczego dzwon głośny? Bo wewnątrz jest próżny.”

„My rządzimy światem, a nami kobiety.”

 

Dzieła literackie

Bajki

• Abuzei i tair
• Atłas i kitaj
• Baran dany na ofiarę
• Bogacz i żebrak
• Bryła lodu i kryształ
• Chart i kotka
• Chleb i szabla
• Chłop i cielę
• Czapla, ryby i rak
• Człowiek i suknia
• Człowiek i wilk
• Człowiek i zdrowie
• Człowiek i zwierściadła
• Dąb i dynia
• Derwisz i uczeń
• Dewotka
• Dobroczynność
• Drzewo
• Dzieci i żaby
• Dziecię i ojciec
• Filozof i chłop
• Furman i motyl
• Gęsi
• Jagnię i wilcy
• Jastrząb i sokół
• Kałamarz i pióro
• Komar i mucha
• Konie
• Konie i furman
• Koniec
• Kot i kogut
• Kruk i lis
• Kulawy i ślepy
• Lew i zwierzęta
• Lew pokorny
• Lwica i maciora
• Malarze
• Matedory
• Młot z kowadłem
• Myszy
• Mysz i kot
• Niedźwiedź i liszka
• Noga i but
• Oracze i jowisz
• Orzeł i jastrząb
• Orzeł i sowa
• Owieczka i pasterz
• Pan i pies
• Paw i orzeł
• Pieniacze
• Pijak
• Potok i rzeka
• Przyjaciel
• Ptaszki w klatce
• Puchacze
• Rybka mała i szczupak
• SkąpySłowik i szczygieł
• Słoń i pszczoła
• Snycerz i statua
• Stary pies i stary sługa
• Syn i ojciec
• Szczur i kot
• Wilczki
• Wilk i owce
• Wino i woda
• Wino szampańskie
• Wstęp do bajek
• Wóz z sianem
• Żółw i mysz

Satyry

• Człowiek i zwierz
• Gracz
• Pan domu
• Klatki
• Marnotrawstwo
• Mędrek
• Oszczędność
• Palinodia
• Pan niewart sługi
• Pijaństwo
• Pochwała głupstwa
• Pochwała milczenia
• Pochwała wieku
• Pochwała wesołości
• Podróż
• Przestroga młodemu
• Szczęśliwość filutów
• Świat zepsuty
• Wziętość
• Złość ukryta i jawna
• Żona modna
• Małżeństwo
• Wół i mrówki
• Listy
• Do Króla
• Do Krzysztofa Szembeka Koadiutora Płockiego
• Do Pana Lucińskiego
• Do Pana Rodkiewicza
• Do Pawła
• O obowiązkach obywatela do Antoniego hrabi Krasicki
• Podróż Pańska do Księcia Stanisława Poniatowskiego

Utwory wybrane

• Daremna praca
• Dąb i małe drzewka
• Diament i kryształ
• Do dzieci
• Do myśli
• Do pana Wojciecha
• Doktor
• Doktor i zdrowie
• Dwa psy
• Dwa żółwie
• Fijałek i trawa
• Filozof
• Filozof i orator
• Gdyby
• Gospodarz i drzewa
• Groch przy drodze
• Hipokryt
• Hymn do miłości Ojczyzny
• Jowisz i owce
• Kartownik
• Kogut
• Król i pisarze
• Księgi
• Lew pokorny
• Lis i osieł
• Lis i wilk
• Lis młody i stary
• Łakomy i zazdrosny
• Małżeństwo
• Mądry i głupi
• Mysz i kot
• Myszeidos
• Nocni stróże
• O miłości ojczyzny
• Ocean i Tagus rzeka
• Ojciec łakomy, syn rozrzutny
• Osieł i baran
• Osieł i wół
• Pan i kotka
• Papuga i wiewiórka
• Pijak
• Podróżny
• Podróżny
• Podróżny i kaleka
• Prawda, satyryk i panegirysta
• Przyjaciel
• Pszczoła i szerszeń
• Pszczoły i mrówki
• Ptaki i osieł
• Rolnik
• Rozmowy zmarłych
• Rumak i źrebiec
• Rzepa
• Sąsiedztwo
• Skarb
• Słonecznik i fijałek
• Słoń i pszczoła
• Strumyk i fontanny
• Strzelec i pies
• Synogarlica
• Szczep winny
• Szczurek i matka
• Szkapa i rumak
• Szkatuła ze złotem, wór z kaszą
• Talar i czerwony złoty
• Trzcina i chmiel
• Tulipan i fijałek
• Wilk i baran
• Woły krnąbrne
• Wół i mrówki
• Wół minister
• Wstęp do bajek
• Wyrok
• Wyszydzający
• Zwierściadło podchlebne
• Zwierzęta i niedźwiedź
• Źrebiec i koń